Gelukkig heeft Frans Nauta de goede raad van veel vrienden in de wind geslagen. Met zijn boek Het Innovatieplatform, innoveren in het centrum van de macht geeft hij een openhartig inkijkje in het falen van het Innovatieplatform. Het boek is vlotgeschreven, de vele anekdotes roepen regelmatig een glimlach op.
Het beeld dat Nauta schetst van het Innovatieplatform laat zich goed vangen in het Groningse spreekwoord 'Van buiten bont en van binnen stront'. Het huwelijk tussen het centrum van de macht met innovatie blijkt ongelukkig. Frans Nauta heeft een droom. Hij wil van Nederland een slimmer land maken. Om hieraan zelf een steentje bij te dragen richtte hij in 1999 Stichting Nederland Kennisland op. In 2003 deed deze denktank onderzoek naar het succesvolle Finse innovatiemodel. Een publicatie hierover werd in een verkiezingscampagne opgepakt door D66. Ook andere politieke partijen omarmden het Finse innovatiemodel. Zo kon het gebeuren dat in het regeerakkoord van 2003 werd vastgelegd dat er een Innovatieplatform zou komen onder leiding van de minister president zelf.
Op 11 augustus 2003 werd Nauta door Jan Peter Balkenende gebeld om secretaris te worden van dit Innovatieplatform. Zeer vereert en zonder aarzelen zegt Nauta volmondig ja op dit aanzoek. In het boek Het Innovatieplatform, innoveren in het centrum van de macht beschrijft Nauta op openhartige wijze de ruim twee jaar die volgt. De politieke naïviteit van Nauta versterkt de identificatie met de auteur. Het boek krijgt zo het karakter van een bevlogen en naïeve schooljongen op ontdekkingstocht in de echte wereld.
Een confrontatie met de werkelijkheid volgt voor Nauta snel na zijn aanstelling. Een discussiestuk ter
bespreking met de minister-president wordt nog voor de bijeenkomst telefonisch afgeschoten door ambtenaren met goedkeuring van Balkenende.
Eufemistisch werd dit door de betrokken ambtenaar Haagse hoffelijkheid genoemd.
Ook in latere fases maakt Frans Nauta nadrukkelijk kennis met de obstructiemacht van de ambtenarij. Zo traineert het ministerie van
Justitie jarenlang de invoering van een Greencard voor hoogopgeleide kenniswerkers uit het buitenland.
De kiem voor het falen van het Innovatieplatform lijkt al bij de start te zijn gelegd. Deze bijeenkomst mondt uit een serie minicolleges van de leden waarin iedereen zijn eigen stokpaardjes mag berijden. Dit is des te fnuikender omdat louter bestaande belangen vertegenwoordigt zijn. Het ontbreken van een gezamenlijke en algemeen geaccepteerde doelstelling voor het Innovatieplatform is een andere reden voor het totale gebrek aan eenheid en samenwerking. Al snel na de start ontstaat een brij aan werkgroepen. Nieuw elan is ver te zoeken. Nauta is dan de regie kwijt.
Vermakelijk en verbijsterend zijn de inkijkjes in de Haagse machtspelletjes. Koningin van de machtspelletjes
blijkt volgens het boek Maria van de Hoeven te zijn. Zo gebruikt zij het Innovatieplatform als podium voor
het uitvechten van een ruzie met Laurens Jan Brinkhorst. De discussie gaat om de aanwijzing van het ministerie
dat het beheer krijgt over 140 miljoen euro innovatiegeld.
Een mooi staaltje van machtspolitiek is ook de succesvolle en ongegeneerde lobby van DSM om chemie toe te
voegen aan de speerpuntthema's van het Innovatieplatform.
Belangrijke les uit het boek is dat innoveren in het centrum van de macht heel moeilijk is. Machtspelletjes laten weinig ruimte voor vernieuwing. Nauta adviseert vernieuwers in de polder zoveel mogelijk de vrije ruimte te zoeken.
Elk hoofdstuk van het boek wordt afgesloten met enkele praktische lessen en survivaltips. Het boek hebben we te danken aan een survivaltip van
voormalig staatsecretaris Roel in 't Veld. Hij had Nauta dringend geadviseerd een dagboek bij te houden. Al met al een boek om op je
verlanglijstje voor Sinterklaas of Kerst te plaatsen.
17,95 euro | 204 pagina's | ISBN 979 90 5261 695 7