Noordzee als dertiende provincie
De Noordzee trekt mensen aan en ligt mede daardoor gevoelig in de publieke opinie. De Noordzee is enerzijds van vitaal belang voor onze economie en anderzijds een belangrijk natuurgebied. De economische belangen liggen vooral bij visserij, zeescheepvaart, toerisme, zandwinning en energieproductie. Het verzoenen van deze economische activiteiten op zee met de natuurwaarden is een complexe uitdaging.
Het meeste van de Noordzee is niet zichtbaar vanaf het land en bij de bestuurders in het Haagse. Reden te meer om de Noordzee zichtbaar te maken als provincie.
Gebrek aan ruimtelijke visie
Zendmasten, windmolens, vliegvelden. Voor alles wat we op het land niet willen, wijken we maar uit naar zee. De Nederlandse overheid heeft geen visie op het gebruik van de ruimte op zee. Ook ontbreekt het juridische kader om initiatieven op een juiste manier af te wegen ten opzichte van zowel natuur en milieu als de andere gebruikers van de Noordzee.
Alle (economische) activiteiten hebben direct of indirect gevolgen voor de kwaliteit van het water en de bodem van de Noordzee. Dit vraagt om duurzaam beheer en dat kan weer niet zonder goede coördinatie. Bij uitstek een taak voor een provincie.
Minister voor de Noordzee
Ook in het kabinet zou de Noordzee meer zichtbaar moeten zijn. De Raad voor Verkeer en Waterstaat pleit dan ook voor een minister voor de Noordzee naar het voorbeeld van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing uit het kabinet Balkenende of de Belgische minister van Mobiliteit en de Noordzee.
Energieproductie
Naast olie- en gasboringen zijn de windenergieparken sterk in opkomst. Op de Thorntonbank zal een farshore windenergiepark worden gebouwd. De productie van duurzame energie is de nieuwste functie van de Noordzee.
Visserij
De Noordzee is een belangrijke bron van inkomsten voor de visserij. Al eeuwen vangen Nederlanders vis op de Noordzee. Omdat de Noordzee geen gezond ecosysteem meer heeft, komt dit onder druk te staan. Alternatieve visserijmethoden en andere maatregelen die gunstig zijn voor de vis, de viskwaliteit én de Noordzee moeten ervoor zorgen dat we ook de komende jaren kunnen blijven genieten van vis uit de Noordzee.
Zoutwaterlandbouw
Wereldwijd is er sprake van een toenemende schaarste aan zoet water en verzilting van grond. Ook in Nederland neemt de verzilting toe. Hier liggen economische en maatschappelijke kansen voor zoutwaterlandbouw, de teelt van zouttolerante gewassen (halofyten) op zoute gronden. Deze unieke combinatie van water en landbouw kan de Nederlandse landbouw weer op de kaart zetten!
Zeescheepvaart
Jaarlijks varen er veel schepen door de Noordzee De Noordzee is daarmee één van de drukste vaarroutes ter wereld. De keerzijde van deze efficiënte manier van transport is de olievervuiling. Deze vervuiling is rampzalig voor het milieu. Denk maar aan de ramp met de Tricolor die voor de kust van België onder de golven verdween.
Een ander milieuprobleem is het dumpen van afval. Terwijl het verboden is om plastic op de Noordzee te dumpen, liggen de stranden er vol mee.
Toerisme
Zoals bij de meeste economische activiteiten heeft ook het toerisme veel impact op het milieu. Door het bouwen van appartementsblokken, strandpaviljoens en het aanleggen van dijken en campings kregen de stranden en duinen het zwaar te verduren. Zeldzame plantsoorten en vogels verdwenen, de kust verliest beetje bij beetje haar 'natuurlijke' aantrekkingskracht.
Ondertussen zijn er verschillende maatregelen genomen, waaronder het duinendecreet, om het nog resterende duingebied in stand te houden.
Zandwinning
Iedere Europeaan heeft per jaar ongeveer één vrachtwagen vol zand nodig. Intensieve zandwinning heeft echter een negatieve impact op het marinemilieu. Verder kan zandwinning de structuur van zandbanken wijzigen en zo de natuurlijke kustverdediging vernietigen.
Grindwinning gebeurt heel sporadisch. Dat is niet verwonderlijk, want er is maar een gebied in de Nederlandse Noordzee waar grind ligt: de Klaverbank, een bijzonder natuurgebied.
Archeologische schatkamer
Door de eeuwen heen zijn er veel schepen vergaan op de Noordzee. De zeebodem ligt dan ook bezaait met tijdscapsules uit ver vervlogen tijden.
Natuur
De Noordzee is het grootste en rijkste natuurgebied van Nederland. Vissoorten waar je het bestaan niet eens van vermoedde leven gewoon onder je neus. De vele schepen die vergaan zijn op de zandbanken zijn intussen omgetoverd tot oases van leven. Voor vissen zijn de wrakken de ideale omgeving om zich voort te planten. Deze rijkdom trekt op zijn beurt ander soorten aan. Ook dolfijnen en walvissen komen voor in onze Noordzee.
Gevaarlijke stoffen
De Noordzee fungeert ook als eindstation voor veel afval. Het afval dat we op de stranden vinden is niet het enige. Rivieren voeren talloze, onzichtbare stoffen mee naar de zee. Van veel van deze stoffen weten we niet hoe schadelijk ze zijn voor de zee of voor de mens.
Munitie in zee
Nog steeds wordt tijdens schietoefeningen richting zee geschoten, waarbij de meeste munitie in zee terecht komt. De restanten hiervan zijn zelfs terug te vinden tussen de zeehonden, zoals op de Razende Bol.
Restpartijen munitie uit de 1e en 2e Wereldoorlog zijn in het verleden simpelweg in zee gedumpt, met alle gevaren van dien. Onontplofte bommen, gevonden op het land, worden soms op zee tot ontploffing gebracht. En er liggen onontplofte bommen her en der verspreid over de zeebodem. Ook dat is bijzonder gevaarlijk.
Bagger
De Nederlandse zeehavens moeten continu op diepte worden gehouden. De rivieren voeren slibdeeltjes van bovenstrooms aan, de zee voert tijdens opkomend tij slib en zand aan. Zonder regelmatig onderhoud slibben de Nederlandse havens en vaargeulendicht. Het vrijkomende baggerslib is vaak vervuild met gevaarlijke stoffen.
Vervuilde baggerspecie wordt in een depot gestort of verwerkt tot bouwstof. Schone baggerspecie wordt verspreid in het zoute milieu. Op de Noordzee gebeurt dat op de zogenoemde loswallen. Deze liggen voor de kust van Scheveningen en IJmuiden. Verspreiden van schone baggerspecie in zee is geen probleem. Sterker nog, schone baggerspecie maakt een belangrijk onderdeel uit van het ecologische systeem. Maar wanneer is deze bagger het schoon genoeg ?
De Belgen doen het beter
Naast een minister van Mobiliteit en de Noordzee kennen de Belgen een specifiek programma voor de Noordzee: onze elfde provincie. De Belgen werken aan een masterplan om te komen tot een harmonieus gebruiken van de Noordzee, in plaats van deze natuurlijke rijkdom te misbruiken.
Categorie: Ruimtelijke ordening