Het is de wereld op zijn kop, althans voor Nederlandse begrippen. De snelweg als slowweg met de vluchtstrook als stoep, de bermen als parken en de spitsstroken als fietspaden.
Het is moeilijk voorstelbaar, maar makkelijk uitvoerbaar, zeggen de ontwerpers van de Langzame Stad. Een snelheidsverlaging van 120 naar 50 kilometer per uur volstaat. "Als het spel niet meer loopt, moet je de spelregels veranderen", zei de Eindhovense architect Bert van Breugel. De architect kwam met een opvallend optimistisch geluid: zie mobiliteit en congestie niet als probleem, maar als bron van allerlei leuke dingen.
Van Breugel: "Congestie is er en die krijgen we niet meer weg. We moeten anders gaan denken."
Uitgangspunt van de architecten en stedenbouwkundigen die hebben meegewerkt aan de Langzame Stad is dat Nederland alleen met
slimme oplossingen in de stedelijke gebieden nog de benodigde ruimte voor groei zal kunnen vinden.
In de studie wijzen ze er fijntjes op dat Nederland inmiddels 210 auto's per vierkante kilometer telt,
bijna vier keer meer dan het Europese gemiddelde van 55 auto's. De congestie is op een groot aantal
plekken duidelijk merkbaar en de Randstad vertoont metropolitaanse trekken.
Uitgangspunt van het onderzoek was een eenvoudige vraag: wat gebeurt er vanuit ruimtelijk oogpunt als de snelheid op de binnenstedelijke snelwegen drastisch wordt verlaagd? De onderzoekers pasten een verlaging van 70 kilometer toe op drie plaatsen, de A10 in Amsterdam-West, de A13 in Delft en de A16 in Dordrecht.
De ontwerpers constateerden dat dit enorme kansen voor een nieuwe vorm van stedelijkheid oplevert. "De snelwegen worden nieuwe stadsboulevards, ontoegankelijk asfalt wordt getransformeerd tot openbare ruimte voor de stedeling." Door de snelheidsverlaging kan de weg en de directe omgeving van karakter veranderen. Mensen kunnen oversteken en op de plek van de geluidswallen is plaats voor huizen. De aanwezigheid van de weg is daarbij volgens de onderzoekers geen probleem; met de snelheidsverlaging neemt de geluidsoverlast en de vieze lucht af.
Maar natuurlijk is er ook een keerzijde, erkende Van Breugel ruiterlijk. "Je zult moeten accepteren dat je er langer over doet om van A naar B te komen." Maar ook daar valt mee te leven, denkt hij. "De reistijd is een stuk langer, maar je weet van tevoren wel zeker dat je er binnen een bepaalde tijd ook echt bent. Nu is het elke keer maar weer de vraag hoe lang je er over doet."